گره زدن ریشه ها
دراین پست از سری مقالات ریشه فرش وب سایت خدمات فرش قصد داریم در ارتباط با انواع گره ریشه فرش صحبت کنیم اولین کاری که باید بعد از خرید فرش باید انجام دهید ، گره زدن ریشه ها برای محافظت از آنها است . این کار از خرابی و واز هم گسیختگی ریشه فرش جلو گیری میکند.
روشهای مختلفی برای گره زدن ریشه های فرش وجود دارد که عبارت است از :
- دوگره
- گره زنجیره ای
- گره نخودی
- گره پنجره ای
معرفی انواع گره در ریشه فرش در یک قالب یک ویدئو:
گره زنجیره ای :
از این نوع گره زمانی می توان استفاده کرد که ریشه فرش بلند باشد و گره های زنجیره ای اغلب برای زیبایی ایجاد می شود. برای ایجاد گره زنجیره ای ابتدا باید یک گره نخودی یا حتی دو گره در انتهای ریشه ها ایجاد کنید سپس امتداد ریشه های هموار را نیز به فاصله ای در حد ۲ سانتی متر از گره نخودی ، مجدداً با هم گره ای معمولی بزنید ، دوباره امتداد ریشه ها را از محل قبلی و با فاصله ای ۲ سانتی متری با ریشه های همجوار گره بزنید. در انتها تمامی ریشه های فرش به صورت زنجیره ای تغییر شکل می دهند.
دوگره :
برای ایجاد دوگره باید تمام ریشه های فرش را به دسته های ۲ الی ۵ تایی تقسیم کنید ، در دوگره یک دسته از این ریشه ها را با دست چپ نگه دارید و سپس با دست راست نخی شبیه به نخ پود را توسط شصت سبابه بگیرید و سپس آن دسته نخ را دو مرتبه به دور اگشت میانه ، سبابه و شصت بچرخانید.
اولین دسته ۲ یا ۵ تایی از ریشه ها را از میان آن به بیرون بیاورید و مابقی نخ را با دست دیگر (دست راست) هدایت کنید و به این گونه گره ای که تشکیل می شود ، روی اولین دسته ریشه هاقرار می گیرد.
این گره (دو گره) دقیقا به انتهای ریشه ها هدایت می شود و باعث استحکام شدید گلیم و یا بافت فرش می شود. این عمل را به ترتیب روی دسته های دوم ، سوم ، چهارم و پنجم از ریشه های فرش تا به آخر انجام میدهند.
این روش اغلب در فرش های نو که ریشه های بلند و سالمی دارند انجام می شود . چرا که در صورتی که فرش به خاطر کهنه و قدیمی بودن چله های آن پوسیده و کوتاه شده باشد دیگر نمی توان این روش را به کار برد و باید برای ایجاد دوگره از نخ و سوزن استفاده شود.
گره نخودی :
جهت درست کردن گره به صورت گره نخودی می بایست طول ریشه ها به اندازه لازم بلند باشد. برای زدن این نوع گره ، ریشه ها را باید در دسته های ۲ تا ۵ تایی گرفته و به صورت معمولی دور هم بپیچانید و گره بزنید . اگر فرش قدیمی باشد و یا ریشه های آن کوتاه باشد ، باید ابتدا ریشه های آن را اضافه نموده و بلندتر کنید . سپس به صورت روش ذکر شده ، گره نخودی را درست کنید.
آموزش دو گره و گره نخودی
برای ايجاد دو گره بر روی ريشه های فرش ، تمام ريشه های فرش را به دسته های ۲ الی ۴ تايی تقسيم ميكنند و اولين دسته را توسط دست چپ می گيرند.
سپس با دست راست نخی شبيه به نخ پود اما با تاب كمتر را توسط انگشت شصت و سبابه گرفته و پس از آن كه آنرا دو دور به دورانگشت ميانه ، سبابه و شصت گردانديم ، اولين دسته ۲ يا۴ تايی ريشه ها را از داخل آن بيرون آورده ، امتداد نخ را با دست راست می كشيم و به اي ن ترتيب گره ای كه ايجاد شده بر روی اولين دسته ريشه ها قرار می گيرد. اين گره دقيقا به انتهای ريشه ها هدايت می يابد و باعث استحكام گليم باف فرش می گردد. اين عمل به ترتيب بر روی دسته های دوم و سوم و…ريشه های فرش تا به آخر انجام می دهند.
چنانچه فرش قديمی و ريشه های آن كوتاه باشد، ابتدا اقدام به اضافه نمودن ريشه های جديد و بلند در دو طرف فرش می نمايند و سپس به نحو گفته شده گره نخودی می زنیم.
گره پنجره ای
این نوع گره بیشتر جنبه ی تزیینی دارد و لازم است ریشه ها بسیار بلند باشد. روش کار چنین است که ابتدا در انتهای ریشه ها گره نخودی و یا حتی دو گره ایجاد کرده، سپس امتداد ریشه های همجوار را نیز با فاصله ای در حدود ۱.۵ الی ۲ سانتی متر از گره نخودی، دوباره با هم گره ی معمولی می زنند.
مجدداً امتداد ریشه ها را از محل قبلی و با فاصله ی ۱.۵ الی ۲ سانتی متر با ریشه های همجوار گره می زنند. در نهایت کلیه ی ریشه های فرش به صورت پنجره ای تغییر شکل می دهد. این گره ی تزیینی معمولاً بر روی فرش های نفیس گل ابریشم تبریز، اصفهان، نایین و ابریشمی ایجاد می گردد.