اسامی انواع فرش دستباف: سفری در دنیای رنگ و هنر
دستهبندی اسامی انواع فرشهای دستباف بر اساس طرح و نقش:
- طرح افشان: در این طرح، نقش و نگار به صورت پراکنده و نامنظم در تمام سطح فرش بافته میشود.
- طرح شاه عباسی: این طرح از گل شاه عباسی یا همان نیلوفر آبی به عنوان نقش اصلی استفاده میکند.
- طرح اسلیمی: در این طرح، از نقوش اسلیمی و بتهجقه به وفور استفاده میشود.
- طرح ختایی: این طرح از نقوش ختایی که برگرفته از گیاه ختایی است، در کنار اسلیمی و گلهای مختلف استفاده میکند.
- طرح گل و بوته: در این طرح، از انواع گلها و بوتههای طبیعی به صورت واقعگرایانه یا انتزاعی استفاده میشود.
- طرح هندسی: در این طرح، از اشکال هندسی مانند لوزی، مربع، مثلث و … به صورت قرینه و منظم استفاده میشود.
- طرح محرابی: در این طرح، از نقش محراب در وسط فرش و نقوش اسلیمی و گلها در حاشیه آن استفاده میشود.
- طرح تصویری: در این طرح، تصاویری از وقایع تاریخی، شخصیتها، حیوانات و … به صورت realist بافته میشود.
دستهبندی انواع فرشهای دستباف بر اساس جنس:
پشم: پشم یکی از رایجترین الیاف مورد استفاده در بافت فرش دستباف است. فرشهای پشمی، بسیار بادوام، گرم و نرم هستند و به دلیل تنوع رنگ طبیعی پشم، در رنگرزی نیز محدودیتی ندارند.
ابریشم: ابریشم، الیافی بسیار لطیف، ظریف و درخشان است که از آن برای بافت فرشهای نفیس استفاده میشود. فرشهای ابریشمی، قیمت بالایی دارند، اما زیبایی و ظرافت آنها بینظیر است.
موهر: موهر از پشم بز آنگورا تهیه میشود و بسیار نرم، لطیف و گرم است. فرشهای موهری، درخشش و جلای خاصی دارند و به دلیل ظرافت بالا، برای مکانهای لوکس و مجلل مناسب هستند.
نخ: نخ از پنبه یا کتان تهیه میشود و از آن برای بافت فرشهای ظریف و سبک استفاده میشود. فرشهای نخی، رنگپذیری بالایی دارند و به دلیل قیمت مناسب، از محبوبیت بالایی برخوردارند.
دستهبندی اسامی انواع فرشهای دستباف بر اساس نوع بافت:
دستهبندی انواع اسامی فرشهای دستباف بر اساس ابعاد:
انواع فرش دستبافت از نظر سبک محلی:
• فرش شهری: یعنی فرشی که در شهرها بافته میشود. فرش شهریباف که به وسیلهی بافندهی شهرنشین بافته میشود، ظریف است و رجشمار آن بالاست و دارای نقشه و طرح ویژهای است.
• فرش روستایی: فرشی است که به صورت ساده و ابتدایی در روستاها میبافند. فرش روستایی اکثراً بدون نقشه (ذهنی باف) بافته میشود.
• فرش عشایری: فرش عشایری و ایلی مثل فرش روستایی، ساده و ابتدایی است با نقوش برخاسته از محیط و زندگی ایل نشینان. فرش ایلی در اندازههای کوچک به صورت زمخت و درشتباف عرضه میشود. کنارهی فرش ایلی، بافتی پیچیده دارد که اغلب در فاصلههای معین منگولههای کوتاه پشمی به آن وصل میکنند.
اسامی انواع فرش دستبافت از نظر شیوهی بافت:
انواع فرش دستباف از نظر شیوهی بافت و طرز قرار گرفتن تار و پود، به سه نوع تقسیم می شود :
• فرش تمام لول: یعنی فرشی که قوس گره در پشت فرش، ۹۰ درجه است و شیارهای پشت فرش عمیق است. همچنین تارها با یکدیگر فاصله ندارند و بافت آن محکم است.
• فرش لول: در این نوع فرش، تارها به اندازهی یک قطر نخ با یکدیگر فاصله دارند. بافت تخت یک پوده است و به شیوهی حصیری بافته میشود یعنی در هر رج، چله زیر و رو میشود و تارها، یکی در میان از پشت قالی دیده میشوند.
• فرش نیم لول: در این نوع فرش، قوس گره در پشت فرش، ۴۵ درجه است.
انواع فرش دستبافت ایرانی از نظر طرح شهری:
فرش دستبافت شهر های اصفهان، کرمان و تبریز در بین سایر شهر ها همیشه زبان زد بوده است که عبارتند از:
• فرش دستباف کاشان : از قالی های پرطرفدار در بین ایرانیان قالی دستباف کاشان می باشد این قالی در سطح ایران و جهان شناخته شده است و در طرحها و رنگهای متنوع به فروش میرسد. زیبایی بیحد کیفیت بینظیر فرش دستبافت کاشان موجب شده است خرید و فروش توسط مشتریان رونق داشته باشد.
• فرش دستباف تبریز : یکی دیگر از شهرهای مشهور ایران که در تولید قالی دستباف زبان زد خاص و عام هستند و طرفداران بی شماری دارد شهر زیبای تبریز می باشد. بافندگاه هنرمند این شهر قالی هایی در طرح ها و رنگ هایی خاص می بافند. ظرافتی که در این نوع فرش وجود دارد در کمترین فرش دستبافتی دیده می شود و از گذشته دور تاکنون شهر تبریر مهد تولید و توزیع انواع فرش دستبافت در طرحها و مدلهای متنوع بوده است.
• فرش دستباف اصفهان : هنرمندان و بافنده های زیادی در این شهر وجود دارد که به بافندگی فرش می پردازند و فرش هایی با طراحی ظریف و زیبا تولید می کنند.
• فرش دستباف قم : شهر قم نیز در زمینه هنر بافندگی قالی، حرفی برای گفتن دارد. فرش های دستباف قم دارای رنگ بندی خاص با طرح های متنوع می باشد.
• فرش دستباف نایین : یکی دیگر از شهر هایی که در زمینه بافندگی فرش دستبافت مهارت دارند شهر نایین می باشد. هنر بافندگی فرش در این شهر نیز مانند شهر اصفهان و تبریز حرفه ای و خاص انجام می شود.